TARİHİN BAŞLANGIÇLARI
(Eski yakındoğu Kültür ve Uygarlıkları) Pierre Bordreuil, Françoise Briquel-Chatonnet, Cecile Michel’in yazdığı ‘Tarihin Başlangıçları’ adlı yapıt Alfa Yayınları Tarih Dizisinden okura ulaştırıldı.
“Köyden Kente” birinci bölümün başlığının adı. Bu bölümde yer alan konu başlıkları şöyle sıralanıyor:
Ayrım 1:Tarım ve hayvancılık, Sulama tarımının başlangıç dönemleri, Çiftçinin yıllığı, Büyük ölçekli bir hayvancılık, Hayvancılığın başlangıç dönemleri, Hayvancılık ürünleri, Avcılık, Balıkçılık.
Ayrım 2: Teknik ve yenilikler, Toprak sanatları, Seramikçilik ve mimarlık, Zigguratların inşası, Saz ve ağaçlar, Dokumacılık ve giyim, Güzel kumaşlar nasıl dokunmalı? Maden işçiliği ve kuyumculuk, Altını geri dönüştürme sanatı, Tunç işçiliği, Taş işçiliği, Kanatlı boğalar, camın icadı, taşımacılık, Taşımacılığın başlangıcı:Su yolları, Deniz taşımacılığı, kara taşımacılığı, Bir Fenike gemisi, kara taşımacılığı, Irmak taşımacılığı.
Ayrım 3:Mal değişimleri, mal değişimlerinin özellikleri, Lübnan ağaçları, Alışveriş, II. Binyıl başında fiyat spekülasyonları, Meyhane:Mahalle içi ticaret, Eğer bir meyhaneci kadın fiyatlarla oynarsa.
Ayrım 4: Kentlerin Doğuşu, Göçebeler ve yerleşikler, Göçeve, yerleşik rekabeti, Bozkırda yaşam, Kentleşme, Habuba Kabira, Haradum, Larsa, Al Rawda, Ugarit, Kentçilik, Surlar, Kent yaşantısı, kasabadan megakente:Babil ve Ninova, imgelem ve gerçek.
İkinci bölüm “Kent Devletlerinden İmparatorluğa” adını taşıyor. Bu bölümde yeralan konu başlıkları şöyle sıralanıyor:
Ayrım 1: Kent Devletler, Saray mimarisi, Kutsal mimari, İlk tapınaklar, Tanrı evi, Tapınak tipleri, Taraçalar ve zigguratlar, Kent ve kutsal mahalle, Kent kurumları, Kurullar, yerel görevliler, Bir aile davası, Devlet kurumları,:kral ve vekilleri, Kralın hizmetkarlarının bağlılık andı, Ordular, askerler ve askeri donatım, Asur Kralına karşı güç birliği.
Ayrım 2:Krallık, Çoban kral, Kral, adil bir çoban, “Bir çoban ve halkı” Çoban Kral, Adil Kral, Kral tebasının mutluluğunu sağlıyor, Yasa koyucu kral, Hukukun güvencesi kimliğiyle kral, İmarcı kral, Moab Kralı Meşa’nın inşaatları, Nabonid, arkeolog kral, Saray ve saray erkanı, Saray erkanı ve haremle ilgili fermanlar, Sarayın ekonomik yapısı, Umma Sarayı değirmenci kadınlarının, Çalışmalarıyla ilgili bir hesaplama, Kral şölenleri, Unutulmaz bir şölen, Küçük kuş böreği tarifi.
Ayrım 3: İmparatorluk, İmparatorluğun doğuşu, İlk kent devletlerden Akad İmparatorluğu’na, I. Binyıl imparatorlukları, Asur Kralı II. Asurnaspiral’in (883-839) unvanları, Bir model : Sargon, Dara ve Pers İmparatorluğu.
Ayrım 4:Genişleyen Ufuklar,Uzun mesafeli ticaret, Arabistan’dan gelen bir kervan, Vergi ödemekten nasıl kaçınmalı? Kolonilerin yayılması, Herodot’un gözüyle Fenike ticareti, Savaş,Çarpışmalar yoğunluğu, Entegrasyon politikası, Sürgün politikasının hedefleri, Ülkeye geri dönüş ideolojisi, Diplomasi, İttifak ve antlaşmalar, Bir Mısır Hitit barış antlaşması, Egzotik ürün arayışı, Pers cennetleri, Dünya görüşü, Sargon’un coğrafyası.
“Toplum Yaşamı” adını taşıyan üçüncü bölümde yeralan konular şöyle sıralanıyor:
Ayrım 1: Ailenin toplumdaki önemi, Aile, Evlilik, Çocuklar, Bir evlatedinme sözleşmesi (XVII. yüzyıl), Bir eş, Atalar ve tanrılar kültü, Günlük yaşantı, Bir mobilya davası, Konut mimarisi, Evini inşaa etmek ve onarmak.
Ayrım 2: Bir iletişim aracı, Yazının doğuşu, Yazıcıların eğitimi, Bir sözlük listesinden alıntı, Genç bir yazıcının bir günü, Alfabenin doğuşu, İlk alfabelerdeki LB’LT dizilişi, Lineer alfabetik yazısının yaygınlaşması, Herodot’a göre Helen alfabesinin ortaya çıkışı, Özel arşivler, İlk kütüphaneler, Asurbanipal’in kütüphanesi, Sözlü anlatım ve yazılı belge.
Ayrım 3: Adalet ve yasama, Adaletin sağalanması, mahkeme önüne çıkmayı reddetme, İlk yasa kitapları, Eşnunna Yasaları.
Ayrım 4: Toplumsal yapı, Özgür insan kategorileri, Göze göz, dişe diş, Hizmetkar mı, köle mi? Köle kime aittir? Emeğin karşılığı:ücret ve tayınlar, Değirmenci kadınlara verilen tayınlar.
Dördüncü bölüm “Dünya Tasavvuru” adını taşıyor. Bu bölümdeyeralan konu başlıkları şöyle sıralanıyor:
Ayrım 1: Ussal bir bilim, Teknik metinler, Kehanet biçimleri, Bazı kehanet kitapları, Matematik, Altmiş tabanlı basamaklı sayı sistemi, Astronomi, Bir ay tutulması gözlemi, Tıp ve büyü, Bir eski babil reçetesi.
Ayrım 2:Edebi yapıtlar, İktidar hizmetindeki metinler, Asurbanipal’in yıllığı, Zakkur’un Aramice kral yazıtı (IX. yüzyıl), Anlatı metinleri, Etana mitosu, Ahlaki söylevler, Bilgelik özdeyişleri, Tanrılar için metinler:Dua ve ilahiler, İştar’a adanmış eski Babil ilahisi.
Ayrım 3:SanatEserleri, Anıtsal kabartmalar, Asurnasirpal’in sarayının taht salonu, Sinahheriba’nın Ninova’daki sarayı, Guzana Sarayı, Ayn Dara, Minyatür figürlü sanat, Heykelcilik, İnsan heykelciliği, Hayvan heykelciliği, Duvar resimleri, Müzik, Müzisyenlerin ikonografisi, Müzik aletleri, Lir ve arp, Çivi yazılı metinlerde müzik, Mücevherler.
Ayrım 4: Din, Dünyanın tanrıların ve insanların doğuşu, Atrahasis Mitosu, Panteonların yapılanması, Tapınaklar dünyası, Din adamlığı, Ölülere saygı, Mezar alanları, Mezar mimarisi, Vücuda yapılan işlemler, Mezar donanımı, Ölüler ve atalar kültü, Gılgamış ve ölüm, Öteki dünya tasavvuru, İştar/İnanna’nın Ölüler Diyarına inişi, Ugarit Danilu ve Akhatu Efsanesi, Krallık peygamberinden muhalif peygambere, Ulusal tanrılardan evrenibn tanrısına.
Dünyamızın ve insanlığın geçmişini öğrenmek için ‘Tarihin Başlangıçları’nı mutlaka okumamız gerekiyor.
Mustafa ASLAN
————————-
Tarihin Başlangıçları, (Eski yakındoğu Kültür ve Uygarlıkları) Pierre Bordreuil, Françoise Briquel-Chatonnet, Cecile Michel, Çevire:Levent Başaran, I. Basım:Alfa Yayınları Tarih Dizisi, Mart 2015
