YILLARA MI ÇARPTI HIZIMIZ
İsmet Kür’ün, yeni yapıtı Yıllara mı Çarptı Hızımız bir anı kitabı. Yapıt, bir kişinin geçmişteki yaşadıklarını anlatmıyor sadece. Yazar, bir ülkenin yakın tarihini verdiği yapıtta İstanbul öne çıkan bir kent.
İSTANBUL DEYİNCE
Yıllara mı Çarptı Hızımıza İsmet Kür İstanbul’un işgal yıllarından başlayarak yaşadıklarını okurla paylaşıyor. Beş bölümden oluşan kitapta, yazar başından geçenleri ülkenin genel durumundan ayrı düşünmemiş yazarken anılarını.
‘İstanbul Deyince’ adını verdiği birinci bölümde İstanbul dünden-bugüne gözlerimizin önüne canlı görüntülerle getiriliyor. Bunu yaparken yazar hep özelinden yola çıkıyor, ama toplumsallıktan da koptuğunu görmüyoruz. ‘İstanbul deyince’ aklına gelenleri birer birer okurla paylaşıyor. ‘ İstanbul deyince’ aklına gelenler arasında Göztepe’de yazarın çocukluğunun önemli bir bölümünün geçtiği bir köşk, çocukluğunun “Periler Ülkesi” olarak adlandırdığı Rıdvan Paşa ve Fuat Paşa Yalısı, İstinye, Bebek Körfezi, Rumelihisarı, Boğaziçi, Sandal Bedesteni, Eyüpsultan, “Pazar Ola Hasan Bey,” Darülbedayi Dram Tiyatrosu, Babıali Yokuşu …
TANIKLIKLAR
Kür’ün ‘İstanbul Deyince’ aklına gelenler arasında saydığımız yer ve kişiler edebiyat ve kültür dünyamızın tarihine bir katkı olmanın yanında siyasal geçmişimizi irdelediği bölümlerdir aynı zamanda. Edebiyat/kültür dünyamızın içinde çok küçük yaşlarda nefes almaya başlaması anıların dikkate almamızı gerektiren önemli etkenler arasındadır, bence. Edebiyatımızda kim kimdir iyi bilmektedir. Haklı olarak vefasızlıklara da değiniyor, belleğini dünden bugüne okurla paylaşan yazar yaşayan canlı bir tarihtir. Örneğin, işgal yıllarının savaşımcı kadın şairi Şukufe Nihal’in unutulmuş olmasını içine sindiremez.
“O Şukufe Nihal ki, işgal yıllarının; mitinglerde en ateşli en cesur konuşmaları yapmış olan “kahraman kadın” idi. Ve cumhuriyetimizin en genç yıllarının ünlü şairi ve yazarı… Daima şık, daima zarif, kuş şakır gibi konuşan bu güzel kadının çevresinde ne çok dostu ne çok hayranı vardı.” (s.43)
Yazar, ‘İstanbul deyince’ adlı bölümün dışında da İstanbul’u anlatmaktadır. Geçmişe bir özlem var hep bu bölümlerde, haklı bir haykırışla birlikte. Geçmişe duyulan bu özlem bildiğimiz türden değil. Bozulmaya, yozlaşmaya karşı haykırışı farklılaştırmakta, bu özlemi. Ülkenin iyi yönetilmediğini, bütün güzellikler gibi ülkemizdeki doğal güzelliklerin özellikle İstanbul’dakilerin yağmalandığını gözlerinin yaşararak anlattığını tümcelerinden anlıyoruz, İsmet Kür’ün.
Yazar, 1950’lerden sonra başladığını savunmaktadır her alandaki kötü gidişin. Bu tarihlerden sonra sadece doğal güzelliklerimiz yok edilmedi demokrasimiz de yok edildi, diktatörlük heveslilerince başka yönlere sürüklenmeye çalışıldı ülkemiz. Ya 12 Eylül1980 felaketi ?
“…1950’lerde… Yani, “demokrasi şamataları” arasında, Türk ulusunun başına çöreklenen, maddi, manevi, tüm soylu değerlerimizi yok edercesine budala bir diktatörlük kurmaya yeltenenlerin-Tanrı bugünküleri onların akıbetinden korusun- zamanında “ (s.s 66-67)
ÖĞRETMEN VE ANNE
İsmet Kür öğretmen ve anne olmaktan her zaman gurur duymaktadır. İyi bir öğretmendir. Öğrencileri onu hep örnek almıştır. Yapıta aldığı mektuplardan anlıyoruz iyi bir eğitim emekçisi olduğunu, yazdıklarını dışarıda tutarak söyleyecek olsak bile.
“…ben, bizlere kitap okumayı, şiir okumayı, gazete okumayı, imla kurallarına uyarak güzel yazı yazmayı… Atatürk ve memleket sevgisini, insan sevgisini anlatan tiyatro ve konser gibi sanatsal olaylara ilgi duymamızı öneren siz “İSMET KÜR” öğretmenime elbette ki “SEVGİLİ ÖĞRETMENİM” diye hitap etmekte çok haklıyım.” (s.178)
İsmet Kür anne, öğretmen ve yazar olarak ülkemize çok değerler kazandırdı. Yıllar mı Çarptı Hızımıza yaşam deneyimlerini okurla paylaştığı, ülkemiz kültür dünyasına bir katkıdır. Toplumumuzun sosyo - kültürel yapısının irdelendiği bu yapıt, edebiyatseverlerin dışında geniş bir okur kitlesine sesleniyor.
*İsmet Kür, Yıllar mı Çarptı Hızımıza (anı), I. Basım Aralık 2008, Everest Yayınları-İstanbul
