
EZİDİLER
Birgül Açıkyıldız Şengül ‘Ezidiler’ adlı yapıtında Irak, Türkiye ve Suriye sınırındaki dağlık Sincar bölgesinde yaşayan Ezidileri çeşitli yönleriyle anlatıyor.
ezidiler nerede ve nasıl yaşar?
Birgül Açıkyıldız Şengül Işid saldırıları sonucu göndeme oturan Ezidileri yaşadıkları coğrafi konumun yanı sıra inanç ve yaşayışlarıyla veriyor.
“Ezidilerin çok sayıda bayram ve töreni vardır. Dört ana dini bayram doğayla ve güneş takvimiyle sıkı sıkıya ilişkilidir ve kökenleri mevsimsel İran kutlamalrına kadar uzanır. Öte yandan bazıları ise İslami adetlere bağlı olan İslami ay takvimini izler. Daha sonra Hıdır İlyas, Hıdır Nebi, İda İsa, Ramazan, Şeva berat (Laylat al Qadr-Kadir gecesi) ve Erafat (İd al – Heciya İd al – Kurban-Kurban Bayramı) gibi bayramları vardır.” (s.157)
konular
Köken tarih ve Gelişim adı verilen birinci bölümde yeralan konular şöyle sıralanıyor: Mezopotamya ve Anadolu’da Ezidiler, Suriye’deki Ezidiler, Transkafkasya’da Ezidiler.
İkinci bölüm “Dini İnanç Sistemi” adını taşıyor. Bu bölümde yeralan konu başlıkları şöyle sıralanıyor: Tanrı, melekler ve Teslis, Sultan Ezi, Şeyh Adi, Ezidi mitolojisi, Kozmosun ve evrenin yaratılışı, İnsanoğlunun yaratılışı, Tufan, Kutsal Kitaplar, dini hiyeraşi,.
Üçüncü bölümüm başlığı “Dini adetler, kurallar ve ritüelleri” adını taşıyor. Bu bçlümdeki konu başlıkları şöyle sıralanıyor: saç kesimi, vaftiz, Sünnet, Ahiret kardeşi, Evlilik, ölüm, Dua, Oruç, Hac, bayramlar ve törenler, Tabular.
“Maddi Kültür” dördüncü bölümün başlığı olarak karşımıza çıkıyor. Bu bölümde yer alan konu başlıkları şöyle sıralanıyor: Yurt, manzara, kutsal yerler, ibadet yerleri, Tapınak, Türbeler, Ateş altarları, Vaftizhane, Mağaralar, Mezar taşları.
Ekler bölümünde ise şunlar yer alıyor: Ezidi Azizleri, Emevilerin ve Şeyh Adi Ailesinin soyağacı
IŞİD saldırılarıyla gündeme yeniden gelen Ezidilerle ilgili rahatlıkla herkesin okuyabileceği bir kitap, Birgül Açıkyıldız Şengül’ün ‘Ezidiler’ adlı yapıtı.
Mustafa ASLAN
———————
Ezidiler, Birgül Açıkyıldız Şengül, I. Basım:Alfa Yayınları Tarih Dizisi, İstanbul, Nisan 2015