İsa’nın Güncesi

Melih Cevdet Anday’ın romancılığımızda önemli bir yer tuttuğuna inandığım İsa’nın Güncesi’nin yeni basımı Everest yayınları arasında okura geçtiğimiz günlerde sunuldu. Anday gibi düşünce dünyamızın zenginleşmesine katkıda bulunduğunu dikkate alarak okumak daha yerinde olur diye düşünüyorum.

evlilik ve toplum

Melih Cevdet Anday ‘İsa’nın Güncesi’ adlı yapıtında evlilik ve toplum arasında bağ kuruyor. Sağlıksız toplumlarda sağlıksız evlilikler olacağı iletisini toplumdan ayırmayarak veriyor. Eşinin sürekli onu sorular bir tutum içinde olması ve saygı göstermemesi yapıtın sonunda ise  vazgeçilmez sanılan evinin ve evliliğinin yok olduğu görülüyor.

baskıcı yönetim

Bilinmeyen bir yer ve belirsiz bir tarih, Anday’ın romanını oturduğu eksen… İlk bakışta bireyin bunalımı gibi görünüyor. ‘İsa’nın Güncesi’nde bireyin bunalımından öte şeyler anlatılıyor. Demokrasinin rafa kaldırıldığı dönemlerdeki bir durumu sergiliyor. İbsen’in ve oyununun şüpheliler arasına alındığı bir yönetim düşünebiliyor musunuz? Aynısı olmasa  da benzer örneklerle karşılaşıldığını söylediğinizi duyar gibiyim.  Kafka, Camus ve Saramago’nun yapıtlarıyla kimi benzer yönleri olduğu görülüyor.

Anday açık ve net olarak faşizmin insanın üzerine nasıl geldiğini gösteriyor. Yapıt boyunca, sorgu, sorgulama, sorgucu, ihbar, tutanak vb. sözcükler de suçsuz bir insanın üzerine nasıl gidildiğini gösteriyor.

“O gün öğle yemeğine  çıkmadım. Belki yazılı sorgunun o gün akşama kadar bitmesini sağlamak amacı ile yemek yememi istemediler. “ (s. 216)

Melih Cevdet Anday’ın ‘İsa’nın güncesi günümüzdeki ortaçağı anlatıyor.

Melih Cevdet Anday,  İsa’nın Güncesi, Everest Yayınları’nda I. Basım:Mayıs 2013-İstanbul